به‌روز شده در: ۱۱ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۹:۴۹
گفت‌وگو
آیت الله العظمی علوی گرگانی: نسبت به مسایل فرهنگی اخیر نگرانیم
دیدار شورای سردبیری "خیبرآنلاین" با یک مرجع تقلید
صرف نشستن افراد در کنار رهبری، معیار انتخاب نیست
گفت‌وگوی خواندنی "خیبرآنلاین" با علی‌اصغر زارعی
ناگفته‌هایی از نحوه ورود آیت‌الله مهدوی‌کنی به خبرگان
گفت‌وگوی‌ "خیبرآنلاین" با حجت‌الاسلام میرلوحی(2)
چه کسانی آیت‌الله مهدوی‌کنی را بایکوت خبری کردند؟
گفت‌وگوی‌ "خیبرآنلاین" با حجت‌الاسلام میرلوحی(1)
موضوعات شورا جهت رفع تکلیف مطرح می‎شود
عضو شورایعالی فضای مجازی در گفت‌وگو با "خیبرآنلاین"
آشنایی با یک خواننده جوان جبهه انقلاب
گفتگوی اختصاصی "خیبرآنلاین" با سید مهدی ضامنی
تاثیر دودهه زندگی در آمریکا بر ذهن ظریف
گفتگوی اختصاصی "خیبرآنلاین" با محمدصادق کوشکی(2)
سیاستمدار در تراز انقلاب‌ اسلامی نداریم
گفتگوی اختصاصی "خیبرآنلاین" با محمدصادق‌ کوشکی(1)
استراتژی حزب‌الله برای 4 سال پیش رو
گفت‌وگوی خواندنی "خیبرآنلاین" با حسین الله‌کرم
بزرگترین اشتباه سیاسی‌ عمرم رای به خاتمی بود
گفت‌وگوی "خیبرآنلاین" با مهدی کوچک‌زاده (2)
هماهنگ‎ کننده‎ سازمان ملل متحد و نماینده‎ مقیم برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد درجمهوری اسلامی ایران گفت: بنا به پیش‎بینی ‎های تغییرات اقلیمی، خاورمیانه آینده ‎ای گرمتر و خشک‎ تر خواهد داشت.
"خیبرآنلاین" -  گری لوئیس در مقاله ای با عنوان معکوس نمودن زلزله خاموش قرن که به رسانه ها ارسال کرده است،اظهار کرد: ایران در قلب خاورمیانه قرار دارد، نزدیک به 80 درصد مساحت ایران خشک یا نیمه ‎خشک است، مشکل کم ‎آبی بسیار شدید است ولی مشکل بزرگ دیگری پیش روی محیط زیست ایران است که اغلب نا دیده گرفته می ‎شود و آنهم بیابان ‎زایی است.

 

به گزارش ایرنا، از آن جا که علت اصلی این مشکل اقدامات انسانی است، می‎توان آن را برطرف کرد، این عقیده دست کم الهام‎بخش افراد متعهدی شده است که (به ویژه در دهه‎ گذشته) مشغول واکنش به آن بوده‎اند.

چالش بیابان ‎زایی به راستی در کمین ما است به قول برخی ' زلزله خاموش قرن' است.

در بسیاری از بخش‎ های ایران بیابان ‎زایی هنگامی رخ می ‎دهد که چوپان ها می ‎گذارند گله‎ های بز و گوسفند شان بیش از اندازه چرا کنند، گاهی به خاطر استفاده‎ روستاییان از بوته ‎ها به عنوان هیزم رخ می ‎دهد.

بنا به آمار رسمی ایران در سند ' ارزشیابی پتانسیل بیابان‎ ها '، میزان بیابان ‎زایی ایران نسبت به سایر کشورهای خشک و نیمه‎ خشک ' زیاد ' است اما راهکارهایی وجود دارد که در حال اجرا شدن است.

برای سبز کردن دوباره‎ دشت ‎های بیابانی، در اصل باید گیاهان بیشتری کاشته شود. این کار آغازگر برگشت همه چیز می شود، برای داشتن فضای سبز بیشتر، باید این منطقه ‎ها را بوته ‎کاری کرد ولی برای این که دوباره چرای بیش از اندازه یا کاربری سوختی به وجود نیاید، مشارکت اجتماع در حفظ فضای سبز جدید لازم است.

در ایران این فرایند را در عمل دیده‎ام اجرای آن موفق بوده و در آسیب‎ پذیرترین بخش‎ های کشور در حال تکرار است.

اکنون موفق‎ ترین نمونه‎ سبز کردن دوباره‎ بیابان ‎های ایران، با حسن تعبیر، 'پروژه‎ کربن' (یا به طور رسمی پروژه ترسیب کربن) نامیده می ‎شود. در واقع یک اقدام توسعه‎ اجتماعی - زیست‎ محیطی است که برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد از آن پشتیبانی می ‎کند، این پروژه را به این دلیل کربن نامیده ‎اند که یکی از اثرات جانبی آن توانایی جذب و ترسیب دی‎ اکسید کربن در فضاهای سبز ایجاد شده است.

به هر روی، سازمان ملل متحد از سال 1368 پشتیبان تلاش‎ ها برای معکوس کردن بیابان ‎زایی بوده است. در آن سال، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، سازمان جنگل‎ ها مراتع و آبخیزداری و صندوق جهانی توسعه‎ کشاورزی در بیرجند در استان خراسان جنوبی پروژه‎ احیای مراتع و درآمد زایی پناهندگان را آغاز کردند.

پروژه 6 سال ادامه داشت و با جنگل کاری بیش از 24 هزار هکتار زمین با بیابان ‎زایی و نابودی منابع طبیعی مبارزه کرد.

10سال پیش، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد پروژه‎ ترسیب کربن را در استانِ خراسان جنوبی آغاز کرد، تاکنون 30 هزار هکتار دیگر از زمین‎ های بی ‎آب به فضای سبز تبدیل شده است.

جمهوری اسلامی ایران، با درک مزایای بالقوه اجتماعی و اقتصادی سبز کردن بیابان ‎ها، به شراکت با برنامه توسعه‎ ملل متحد پرداخت تا در سال‎ های 1391و1392 این پروژه در 6 استان دیگر (البرز، بوشهر، تهران، سمنان، کرمان و مرکزی) اجرا شود.

به تازگی، در 12 شهریور 1393، برنامه‎ توسعه‎ ملل متحد و سازمان جنگل‎ ها مراتع و آبخیزداری قراردادی را امضا کردند که پروژه را به 10 استان دیگر نیز گسترش می‎ دهد (آذربایجان غربی، اصفهان، ایلام، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، گلستان و یزد).

برنامه ‎های بیشتری نیز وجود دارد، در کل پس از اجرا این اقدام ‎ها بیش از نیمی از استان‎ های ایران (18 استان خشک) را در بر خواهد گرفت.

فرایند سبز کردن دوباره بسیار ساده است. کار با یک قرارداد کلی میان مسوولان و جامعه محلی آغاز می شود، سرمایه‎ اولیه از بودجه‎ پروژه گرفته می ‎شود (از دولت و برنامه‎ توسعه ملل متحد) و با کمک‎ های غیر نقدی دولت پشتیبانی می ‎شود.

اگر درختان و بوته ‎ها با یاری جامعه محلی کاشته شود، نشان داده شده است که هزینه‎ درختکاری یک پنجم اجرا توسط پیمانکاران خصوصی خواهد بود، افزون بر این، عنصر بسیار مهم مشارکت و مالکیت اجتماعی نیز برآورده می‎ شود، به این ترتیب، به جای پروژه‎ ' آنها'، پروژه‎ ' ما ' می ‎شود.

بوته ‎ها در گلخانه رشد داده می ‎شوند، نهال ‎ها تا هنگامی که آماده‎ کاشت در فضای باز شوند در قلمستان می‎مانند، سپس نهال‎ های جوان را در گودال ‎هایی می ‎کارند که مردم محلی کنده ‎اند، در سال نخست، آبدهی آنها باید پنج برابر باشد پس از آن، نهال ‎ها به بوته ‎زاری یک تا دو متری تبدیل می‎ شوند.

هنگامی که صدها هزار نهال در مساحتی به بزرگی هزارها هکتار رشد کند، زیست کره‎ کوچکی ساخته می‎شود که گیاهان و جانوران دیگر می‎ توانند به آن برگردند، زیست کره‎ تازه سبز شده از چند راه به ثبات معاش مردم می ‎انجامد.

نخست این که گیاهانِ این اقلیم کوچک توانایی حفظ رطوبت زمین را افزایش می ‎دهند این توانایی به نوبه‎ خود باعث افزایش گیاهان می‎ شود هنگامی که درختان کوچک دانه‎ افشانی می‎ کند، تراکم فضای سبز بیشتر می‎شود.

کشاورزان می‎ توانند دام خود را برای خوردن برگِ بوته ‎ها بیاورند و آسیبی به خود گیاه نرسانند، در کل ظرفیت و گنجایش زیست ‎بومی زمین افزایش می‎ یابد و مردم می‎ توانند محصولات درختان و بوته‎ ها (مانند صمغ یا میوه) را بفروشند.

پروژه‎ کربن مشکل کاربری سوختی را با اهدای اجاق ‎های ساده‎ نفتی به ساکنان منطقه برطرف کرده است و نفت اجاق‎ ها را تامین می‎ کند.

ولی سود واقعی از دیدگاه پایدارسازی این است که اجتماع (که روزی با چرای بیش از اندازه و ' تاراج ' هیزم، سرچشمه‎ مشکل بودند) حس مالکیت عمیقی پیدا می‎ کنند و پاسدار زمین می‎ شوند.

در استان مرکزی دو پروژه احیای محیط زیست در جریان است

از سال 1392، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، اداره‎ کل امور پناهندگان خارجی و اتباع بیگانه و سازمان جنگل ‎ها مراتع و آبخیزداری طرحی را در ' طراز ناهید ' با همکاری پناهندگان افغان آغاز کردند که ' احیای جامعه - محورمنابع طبیعی' نام دارد.

در کمتر از دو سال، این طرح به احیای بیش از 66 هکتار زمین انجامیده است.

باز هم از سال 1392، یک پروژه‎ ' توسعه ‎' سنتی بیابان ‎زدایی در محلات آغاز شد تا 50 هزارهکتار زمین را با پشتیبانی پروژه‎ کربنِ برنامه‎ توسعه‎ سازمان ملل بیابان ‎زدایی کند، هم اکنون هر دو طرح در زمینه پوشش گیاهی و درآمد زایی برای ساکنان به ثمر نشسته اند.

در خراسان جنوبی که میراث پروژه‎ سازمان پناهندگان در یادها مانده است و پروژه‎ ترسیب کربن برنامه توسعه ملل متحد، 10 سال برقرار بوده و پیشرفت آن بسیار سریع است.

افزون بر این سود دیگری در این طرح‎ ها وجود دارد که انگیزه‎ بیشتر جوامع محلی و پناهنده ها و یافتن روش‎های جایگزین درآمد زایی است، یک فرایند توسعه‎‎ کامل به راه می افتد با تولید کسب ‎وکار، مشارکت و عمق دادن به سرمایه‎ اجتماعی.

تمام این موفقیت‎ ها با اقدام ارادی انسان به سبز کردن دوباره‎ بیابان و تلاش برای یافتن جبرانی کوچک برای آسیبی است که به دست بشر پدیدار شده است.به باور من، به راستی معکوس کردن ' زلزله خاموش' را آغاز کرده ‎ایم.
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر: