به‌روز شده در: ۱۱ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۹:۴۹
گفت‌وگو
آیت الله العظمی علوی گرگانی: نسبت به مسایل فرهنگی اخیر نگرانیم
دیدار شورای سردبیری "خیبرآنلاین" با یک مرجع تقلید
صرف نشستن افراد در کنار رهبری، معیار انتخاب نیست
گفت‌وگوی خواندنی "خیبرآنلاین" با علی‌اصغر زارعی
ناگفته‌هایی از نحوه ورود آیت‌الله مهدوی‌کنی به خبرگان
گفت‌وگوی‌ "خیبرآنلاین" با حجت‌الاسلام میرلوحی(2)
چه کسانی آیت‌الله مهدوی‌کنی را بایکوت خبری کردند؟
گفت‌وگوی‌ "خیبرآنلاین" با حجت‌الاسلام میرلوحی(1)
موضوعات شورا جهت رفع تکلیف مطرح می‎شود
عضو شورایعالی فضای مجازی در گفت‌وگو با "خیبرآنلاین"
آشنایی با یک خواننده جوان جبهه انقلاب
گفتگوی اختصاصی "خیبرآنلاین" با سید مهدی ضامنی
تاثیر دودهه زندگی در آمریکا بر ذهن ظریف
گفتگوی اختصاصی "خیبرآنلاین" با محمدصادق کوشکی(2)
سیاستمدار در تراز انقلاب‌ اسلامی نداریم
گفتگوی اختصاصی "خیبرآنلاین" با محمدصادق‌ کوشکی(1)
استراتژی حزب‌الله برای 4 سال پیش رو
گفت‌وگوی خواندنی "خیبرآنلاین" با حسین الله‌کرم
بزرگترین اشتباه سیاسی‌ عمرم رای به خاتمی بود
گفت‌وگوی "خیبرآنلاین" با مهدی کوچک‌زاده (2)
کد خبر: ۵۱۱۱۵
تاریخ انتشار: ۲۳ فروردين ۱۳۹۶ - ۰۰:۳۷
گزارشی از یک وضعیت نابهنجار
محققین و دانشمندان عرصه انرژی سال 2040 میلادی را سال ورود جهان به عصر اقتصاد هیدروژنی و پایان عصر اقتصاد فسیلی می‌نامند؛ سالی که هیدروژن به عنوان حامل انرژی جای مشتقات نفتی را خواهد گرفت
"خیبرآنلاین" - احسان خانه آباد * / با نزدیک شدن به پایان کار دولت یازدهم چندی است که جریان هایی سعی دارند وضعیت نابهنجار صنعت هسته ای را بهتر از شرایط قبل از برجام نشان دهند، اظهاراتی نظیر شروع به کار ماشین های IR8، واردات کیک زرد و وعده دستاوردهای جدید نظیر تولید سانتریفیوژ جدید و پیشرفته که همگی با هدف ایجاد دستاورد برای سازمان انرژی اتمی و دولت یازدهم مطرح می شوند از همین مقوله هستند.

لذا با توجه به شرایط پیش روی که فعالیت های دولت را رنگ و بوی انتخاباتی خواهد داد، لازم است با محوریت دستاوردهای ادعایی، مجددا وضعیت فعلی صنعت هسته ای مورد بررسی قرار گیرد.

در همین زمینه نکات ذیل جهت ارائه تصویری نزدیک به واقعیت از این صنعت قابل توجه به نظر می رسند:
 
1. طبق اعلام مسئولین سازمان انرژی اتمی بیش از 86 درصد بودجه سازمان انرژی اتمی به این سازمان واگذار نشده است و این یعنی یک تحریم کمرشکن داخلی که حتی پرداخت حقوق کارکنان را با مشکل رویرو می نماید، چه رسد به تامین هزینه های نسبتا زیاد تحقیق و توسعه در حوزه هسته ای!

2. راکتور 40 مگاواتی آب سنگین اراک که تا سال 1392 و پس از گذشت حدود یک دهه از شروع پروژه نزدیک به 90 درصد پیشرفت فیزیکی داشت و در صورت ادامه روند ساخت، دولت یازدهم می توانست افتخار راه اندازی آن را داشته باشد، نابود شده است و راکتور 20 مگاواتی مورد تایید برجام نیز در وضعیتی نامعلوم به سر می برد و در شرایط مناسب سیاسی و خوشبینانه باید منتظر افتتاح آن در دولت های سیزدهم و یا چهاردهم باشیم.

3. درخصوص ماشین های سانتریفیوژ IR8 که برخی به غلط آن را نشان زنده بودن و فعالیت رو به رشد سازمان انرژی اتمی می نامند، باید گفت:
• این ماشین ها تا میانه سال هشتم تنها می توانند به صورت منفرد تست شوند
• در میانه سال هشتم تا پایان سال دهم ایران می تواند تنها زنجیره های 30 عددی سانتریفیوژ مذکور را تست نماید.
• پس از پایان سال هشتم و در ابتدای سال نهم ایران می تواند سالانه 200 عدد ماشین سانتریفیوژ فاقد روتور تولید نماید (مانند اینکه در ساخت خودرو صرفا بدنه آن تولید شود) و آن را تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی انبار نماید
• پس از پایان سال دهم و در آغاز سال یازدهم ایران می تواند سالانه 200 عدد ماشین با روتور تولید نموده و از آنها استفاده کند.

این همه در حالی است که به منظور صنعتی شدن ماشین های سانتریفیوژ نیاز به تست مکانیکی و سپس با تزریق گاز زنجیره های 164 عددی سانتریفیوژها و سپس تست چند زنجیره سانتریفیوژ هستیم تا در صورت مثبت بودن نتایج آزمایش، مرحله نیمه صنعتی و سپس صنعتی تولید ماشین آغاز شود.

کاملا واضح است که طبق برجام در سال های 11 و 12 و 13 تنها می توانیم سالانه یک زنجیره 164 عددی سانتریفیوژ را تست نماییم که با فرض عدم بروز مشکل در تست آنها، عملا در پایان سال پانزدهم می توانیم تولید صنعتی این ماشین ها را آغاز کنیم و لذا دلیلی برای هیاهو و شادی برای تولید ماشینی که در 15 سال آینده ماشینی از رده خارج محسوب خواهد شد، وجود ندارد.

4. اخیرا ساخت سانتریفیوژهایی پیشرفته و سطح بالا برای دیگر صنایع کشور توسط برخی مقامات ذیربط ادعا شده که البته حرکت خوبی است، اما باید توجه داشت که این سانتریفیوژها در گرید هسته ای نیستند و مانند این است که یک شرکت خودروسازی اقدام به تولید یک دوچرخه پیشرفته نماید در حالی که دیگر اجازه تولید خودرو ندارد!

5. درخصوص کیک زرد باید گفت که یکی از نیازهای اصلی کشور واردات کیک زرد است اما در این خصوص باید به این نکته توجه داشت که اولا کیک زرد هم به عنوان ماده اولیه فرایند غنی سازی محسوب می شود و هم به عنوان ضایعات فرآیند غنی سازی؛ لذا توجه به میزان غنای اورانیوم آن ضروری است تا از این بابت خسارتی به کشور وارد نشود و ثانیا میزان واردات آن باید در حد قابل قبولی باشد، باید توجه داشت که رژیم پهلوی که فاقد تاسیسات غنی سازی اورانیوم بود، میزان 500 تن از آن را وارد کشور نمود و لذا میزان 149 تن واردات هر چند قابل تقدیر است، ولی به هیچ وجه قابل توجه نمی باشد و ضروری است این میزان افزایش قابل توجهی در حدود ده ها برابری داشته باشد تا بتواند برای کشور مفید واقع شود.
 
6. راکتور بوشهر سالانه حدود 30 تن اورانیوم غنی شده نیاز دارد که با راه اندازی 2 نیروگاه مشابه، نیروگاه 360 مگاواتی دارخوین و درنطرگرفتن اورانیوم مورد نیاز پیشران های هسته ای، فعالیتهای تحقیقاتی، پزشکی هسته ای  و... تا 10 سال آینده کشور به سالانه حدود 100 تن اورانیوم غنی شده نیاز دارد و در صورتی که نتوانیم سوخت مورد نیاز خود را در داخل کشور تامین نماییم، عملا نیروگاه های ما به خارج از کشور وابسته خواهند بود و این همه در حالی است که ما نه تنها تولید خود را تا 15 سال آینده متوقف کرده ایم، بلکه همان 11 تن اورانیوم موجودمان را نیز به خارج صادر کرده ایم!

سخن پایانی درخصوص صنعت هسته ای کشور اینکه غربی ها علی الخصوص آمریکایی ها با یک دید بلندمدت و کاملا آگاهانه علیه ما عمل نمودند، محققین و دانشمندان عرصه انرژی سال 2040 میلادی را سال ورود جهان به عصر اقتصاد هیدروژنی و پایان عصر اقتصاد فسیلی می نامند؛ سالی که هیدروژن به عنوان حامل انرژی جای مشتقات نفتی را خواهد گرفت و در این میان صنعت هسته ای به عنوان یکی از مهمترین تامین کنندگان هیدروژن هسته ای مورد توجه ویژه قرار دارد. جالب توجه است که پایان محدودیت 25 ساله ایران در حوزه بازفراوری هسته ای در سال 2040 میلادی خواهد بود، یعنی دقیقا در زمانی که جای کشورهای صادرکننده و واردکننده حامل های انرژی جهان با یکدیگر عوض خواهد شد.

اگر قبول داریم تسلط بر منابع انرژی یکی از مهمترین عوامل قدرت آفرین در جهان است، پس با برجام این عامل مهم را با چالشی تاسف آور مواجه ساختیم.



* احسان خانه آباد
عضو اسبق سازمان انر‍ژی اتمی ايران

نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر: