"خیبرآنلاین" - آزمون های کشوری حدود سه دهه است که با انواع سهمیه ها و امتیازات مواجه هستند. فارغ از منشاء و علت تصویب سهمیه ها، تعدد آنها و امتیازات مختلف، فرآیند آزمون ها، انتخاب رشته و پذیرش افراد را پیچیده کرده است به صورتی که تنها در کنکور سراسری توضیح سهمیه قطب و ناحیه به اندازه یک مشاوره تحصیلی زمان می برد.
به گزارش مهر، بررسی دفترچه های کنکور در دو بخش وزارت علوم و وزارت بهداشت نشان می دهد که همین تعدد و پیچیدگی موجب شده است که داوطلبان آزمون ها سردرگم شده و در بسیاری از موارد حتی افراد ذی نفع نتوانند از این سهمیه ها و امتیاز به درستی استفاده کنند.
در زمان کنکور سراسری به ویژه زمان انتخاب رشته یک راهنمای تصویری برای راحت تر کردن کار داوطلبان منتشر می شود که بر اساس آن هر داوطلب می تواند بر اساس شرایط خود، متقاضی یکی از سهمیه های مصوب مندرج در بندهای اعلام شده را انتخاب کند.
سهمیه مناطق کنکور سراسری:
شرکت کنندگان متقاضی سهمیه مناطق با توجه به ملاک های زیر جزو یکی از مناطق ۱، ۲ و ۳ محسوب می شوند:
الف) برای داوطلبان نظام آموزش جدید بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دبیرستان (پایه دهم تا دوازدهم)
ب) برای داوطلبان نظام ترمی واحدی و سالی واحدی آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرک تحصیلی دوره پیش دانشگاهی و دو سال آخر دبیرستان.
ج) برای داوطلبان نظام قدیم آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دبیرستان یا هنرستان.
گزینش بومی: نحوه تقسیم ظرفیت رشته های بومی به سهمیه های مختلف. هر رشته محل (یک رشته در یک دانشگاه)، ظرفیتی دارد که میان سهمیه های مختلف تقسیم می شود. در گزینش بومی، بخشی از ظرفیت هر رشته محل مخصوص داوطلبان بومی است.
رشته های موجود در دانشگاه ها به دو دسته کلی کشوری و بومی تقسیم می شوند که روش تقسیم ظرفیت آنها در بین سهمیه ها، مختلف است.
رشته های کشوری: رشته هایی هستند که در کل کشور، فقط در بعضی از دانشگاه ها وجود دارند. مانند رشته های بیوتکنولوژی یا باستان شناسی.
رشته های بومی: به جز رشته های کشوری، رشته های تحصیلی دوره های روزانه بر اساس میزان پراکندگی آنها در سطح کشور، به سه نوع رشته های استانی، ناحیه ای و قطبی تقسیم می شوند.
رشته های استانی: رشته هایی است که در بیشتر استان های کشور دایر است.
رشته های ناحیه ای: رشته هایی است که در بیشتر استان ها دایر نیست، ولی در چند استان کنار هم (که یک ناحیه را تشکیل می دهند) وجود دارند (مانند رشته های معماری، پزشکی و حقوق دوره روزانه.)
رشته های قطبی:رشته هایی است که در بیشتر ناحیه ها دایر نیست ولی در چند ناحیه کنار هم (که یک قطب را تشکیل می دهند) وجود دارند (مانند رشته های مهندسی صنایع، فیزیوتراپی و تاریخ دوره روزانه.)
تغییرات مهم لایحه ساماندهی سهمیه های ورود به مقاطع مختلف آموزش عالی: در بخش الف ماده ۳ سهمیه های این لایحه آمده است: در آزمون سراسری برای پذیرش دانشجو در مقاطع کاردانی ناپیوسته، کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری حرفه ای، سهمیه های پذیرش به صورت آزاد، مناطق (یک و دو و سه) و ایثارگران است.
در بخش الف ماده ۴ ظرفیت سهمیه نیز آمده است: ظرفیت هر کدرشته محل در آزمون سراسری در مجموع به میزان ۵۰ درصد به نسبت شرکت کنندگان به هر یک از مناطق (یک و دو و سه) و مابقی (۵۰ درصد) به صورت آزاد به تمامی داوطلبان متقاضی هر کدرشته محل اختصاص می یابد.
به این ترتیب سهمیه بندی بومی، قطب، استانی و ناحیه ای از کنکور سراسری حذف شد و تنها بخش مناطق یک و دو و سه اعمال می شود و دیگر نیازی به محاسبه پیچیده برای اعمال سهمیه های بومی در نمره کنکور فرد نیست.
نمونه ای از تشریح فرآیند سهمیه های قطب و ناحیه در کنکور سراسری